Historia dobrego klimatu wewnętrznego
Prawie wszystko w środowisku zabudowanym służy nam do życia, pracy i wykonywania różnych zadań. Aby w pełni wykorzystać ten potencjał, klimat w pomieszczeniach musi być kontrolowany, powinien zapewniać nam poczucie komfortu i odpowiednie warunki dla zdrowia. Kluczowym elementem jest jakość powietrza wewnętrznego, którym oddychamy. Powietrze w pomieszczeniach musi być wolne od nieprzyjemnych zapachów, od szkodliwych substancji, a także musi mieć odpowiednią temperaturę.
Tym właśnie zajmuje się wentylacja i sprawia, że ma ona kluczowe znaczenie dla zasadniczo wszystkich naszych środowisk wewnętrznych. Klimat w pomieszczeniach jest istotnym elementem architektury i konstrukcji budynków.
Od naturalnego ciągu do wentylacji mechanicznej
Do lat trzydziestych XX wieku budynki na całym świecie opierały się wyłącznie na naturalnej wentylacji. Jednak wraz z coraz wyższymi budynkami dylemat naturalnego przeciągu stał się zbyt oczywisty. Istniało zapotrzebowanie na duże przestrzenie, które pomieściłyby oddzielne pionowe kanały wentylacyjne, tak aby jeden kanał przypadał na jedno pomieszczenie.
W publikacji z 1931 roku szwedzki inżynier budownictwa mieszkaniowego Sven Romedahl doszedł do wniosku, że wraz z coraz wyższą konstrukcją budynków, ich pomieszczenia zmniejszały się w wyniku montażu potrzebnych kanałów wentylacyjnych. Wprowadził nowe rozwiązanie, które nazwał ’overflow principle’. Przeznaczone było ono do budynków mieszkalnych. Świeże powietrze doprowadzane było do „czystych” pomieszczeń, a następnie do „nieczystych”, zanim zostało usunięte. W praktyce oznaczało to często, że świeże powietrze dostawało się przez sypialnie i salony, a następnie było usuwane przez łazienki i kuchnie na zewnątrz. Oprócz wymaganej przestrzeni, trudność naturalnej wentylacji polegała na tym, że opierała się ona na efekcie komina, gdzie powietrze jest wyciągane za pomocą różnicy temperatur na zewnątrz budynku i jednocześnie wzmacniane przez ciepły komin. W gorących miesiącach roku lub ciepłym klimacie funkcjonalność ta jest ograniczona ze względu na niewielkie różnice temperatur i nieużywane kominy.
Era powojenna przyniosła wysoki popyt na nowe budynki mieszkalne i niemieszkalne. Aby obniżyć koszty budowy, obniżono sufity, co doprowadziło do zwiększonego zapotrzebowania na odpowiednią wentylację. W dużej części Europy przyjęto amerykańską technologię wentylacji z mechanicznym nawiewem i wywiewem powietrza.
Aby zaoszczędzić energię potrzebną do ogrzewania pomieszczeń, powietrze było recyrkulowane, co oznaczało, że powietrze wywiewane mieszało się ze świeżym powietrzem i wracało do wnętrza. Zimą ponad połowa powietrza wywiewanego była poddawana recyrkulacji, co stanowiło tani i wysoce wydajny sposób oszczędzania energii. Praktyka ta została odrzucona w wielu krajach na początku lat 80, kiedy to eksperci zaczęli kwestionować wpływ oddychania dowolnym powietrzem wywiewanym, nawet zmieszanym ze świeżym powietrzem. Jednak w USA i innych krajach o wilgotnym klimacie powietrze recyrkulacyjne jest nadal szeroko stosowane.
Współczesne rozwiązania w zakresie klimatu wewnętrznego w budynkach mieszkalnych
W częściach świata, w których panuje chłodniejszy klimat zimowy, mechaniczne doprowadzanie i odprowadzanie powietrza z efektywnym odzyskiem ciepła jest powszechnym rozwiązaniem zarówno w nowo budowanych budynkach mieszkalnych, jak i niemieszkalnych.
Duże ilości budynków mieszkalnych wybudowanych w okresie powojennym wymagają obecnie gruntownej renowacji. W przypadku wielu takich właściwości konwersja do mechanicznego nawiewu i wywiewu powietrza z efektywnym odzyskiem ciepła jest postrzegana jako opłacalna i korzystna dla osób przebywających w budynkach, jeśli zostanie przeprowadzona równolegle z planowanymi remontami.
